Weer een onroerend goed affaire rond burgemeester Harry Groen van Noordwijk. Ruim twintig recreatiewoningen van zo’n 50.000 euro zijn met gemeentevergunningen gesloopt door de eigenaar van vakantiepark Vrede’s Vreugde, Mark Smit. De rechter komt er aan te pas. Alles is in orde, zegt burgemeester Groen. Maar waarom dan geheime vergaderingen? En waarom was een stuk zomaar foetsie?

Recreatieterrein Vrede’s Vreugde aan de Randweg in Noordwijk was in de jaren ’50 opgericht door voormalig bollenboer A.A.M. Smit, de vader van de huidige eigenaar, Mark P. Smit. Het was een gemengd recreatieterrein: twee veldjes kampeerterrein voor tenten, een sta-caravanveld en twee terreinen in kavels verdeeld waar houten recreatiewoningen op stonden. De kavels werden verhuurd, de chalets erop waren door de bewoners gekocht, soms door henzelf gebouwd.

Voor de eigenaren dus een penibele situatie: de eigenaar van de grond kon, onder voorwaarden, een einde maken aan het woongenot. En zo ver kwam het in 2006: 21 eigenaren moesten hun woning opgeven, drie van de woningen verhuurde Smit aan Polen en kon hij zelf opgeven. Het doel; de bouw van 64 stenen recreatiewoningen, die veel meer winst zouden opleveren.

De bewoners hadden moeten weten wat er kon gebeuren, zegt burgemeester Harry Groen. Ze zijn geëmotioneerd, maar staan niet in hun recht, aldus de VVD-burgemeester. Elders in Nederland, zoals in Rotterdam, gebeurde hetzelfde: grond niet in eigendom, woningen kwijt.

Veel uit te leggen

Toch heeft Groen wel een paar dingen uit te leggen. Zoals de vergaderingen over de kwestie die hij als ‘besloten’ verklaarde. Deelnemende raadsleden dienen dan te zwijgen. Verplicht is dat overigens wettelijk niet, zo leerde een zaak in Tilburg waar een raadslid uit de school klapte toen het hem te gortig werd. De betrokken raadsleden in Noordwijk, zoals Menko Wiersema van de Progressieve Combinatie, bijten op hun lippen als hun wordt gevraagd naar (alleen maar) de reden van het geheim verklaren door Groen.

Dan is er een tweede kwestie: het kwijtraken bij de gemeente van een belangrijk document in deze kwestie. Dat stuk, een voorbereiding van een bestemmingsplan, was net kwijt in de periode dat de bewoners van Vrede’s Vreugde het nodig hadden voor hun actie tegen eigenaar Smit. Opzet van de gemeente onder aanvoering van burgemeester Groen, zegt namens de bewoners, Joop Brand. De bekende voetbaltrainer (AZ, PSV) is al decennia in de zomermaanden Noordwijker. De juriste van de gemeente geeft als verklaring voor het foetsie raken van het stuk ‘een computerfout’.

Nu moet de Raad van State oordelen over een zaak die in feite een driehoekszaak is tussen Smit, de gemeente Noordwijk en de bewoners. Dit in tegenstelling tot eerdere beweringen van burgemeester Groen die volhield dat het louter een huurgeschil is en dus een strikt civiele zaak tussen de bewoners en Smit. Op grond daarvan verdenken de bewoners de gemeente en Smit ervan onder één hoedje te spelen. Als de bewoners in het gelijk worden gesteld, kan de gemeente hoge schadeclaims tegemoet zien. Zo niet, dan rest slechts de bittere nasmaak.

Slopen en bouwen

De eigenaar van Vrede’s Vreugde, Mark Smit, heeft in november 2004 een sloop- en bouwvergunning aangevraagd voor het slopen van de bestaande zomerhuizen en het bouwen van 64 stenen recreatiewoningen. Dit ondanks zijn toezegging eerder aan de eigenaren van de zomerhuizen dat hij ‘geen grote plannen’ had met het terrein. Hij heeft in strijd met de huurovereenkomst, verzuimd de bewoners van deze aanvraag op de hoogte te stellen.

De gemeente Noordwijk heeft beide aanvragen in februari 2005 toegekend en de besluiten gepubliceerd in haar wekelijkse advertenties. De bewoners waren goeddeels buiten Noordwijk, aangezien zij volgens gemeentelijke bepalingen in de winter niet op het terrein mochten wonen.

Smit stelde de bewoners in april 2005 per brief op de hoogte. In deze brief beroept hij zich op ‘planologische overheidsmaatregelen’. Deze maatregelen gaan over een mogelijke wijziging van het bestemmingsplan voor het gebied Duinrand. Daarover discussieerde toen de gemeenteraad.

Te laat, pech gehad

De bewoners dienden onmiddellijk bezwaarschriften in tegen de sloop- en bouwvergunningen. Ze waren te laat, want de bezwaartermijn van zes weken is voorbij. Ze verzochten de Bezwaarcommissie om een uitbreiding van die zes weken met een ‘verschoonbare termijn’ die verleend kan worden bij ‘bijzondere omstandigheden.

Maar de Bezwaarcommissie adviseerde het College van B&W om het bezwaarschrift alsnog niet-ontvankelijk te verklaren, daar het te laat is ingediend. De gemeente neemt ruim acht maanden voor dit besluit, en ondertussen kan Smit doorgaan met zijn plannen.

De bewoners vermoeden opzet en proberen via de gemeenteraad hun zaak onder de aandacht te brengen, maar met weinig succes. Vragen aan het gemeentebestuur sorteren niet het beoogde effect: de verleende vergunningen alsnog in te trekken.

Besloten vergaderingen

Wel vinden er vergaderingen plaats over de kwestie in oktober 2006 en maart 2007, maar burgemeester Groen verklaart deze vergaderingen aan het einde als ‘besloten’: niemand mag er extern iets over zeggen.

Hoekstra: “We hadden mondelinge toezeggingen van wethouder Barnhoorn en burgemeester Groen om deze zaak met de nodige clementie te behandelen. Ondertussen verrezen stenen bungalows op Vrede’s Vreugde. In de wervende teksten in de brochure van wat nu Tulp & Zee heet en op internet is duidelijk dat ze niet alleen bedoeld zijn voor recreatiedoeleinden, maar ook om mensen eventueel permanent te huisvesten. Op dit moment zijn er zelfs bedrijfjes gehuisvest. Dat druist in tegen het huidige én toekomstige bestemmingsplan.”

Naar de rechter

De gemeente is niet bereid tot medewerking, dus zoeken de bewoners juridisch hun heil. Ze stappen in december 2005 naar de rechter om het besluit van B&W om de bezwaarschriften niet-ontvankelijk te verklaren ongedaan te laten verklaren. In september 2006 volgt het vonnis: de bewoners winnen en de gemeente moet alsnog de bezwaarschriften behandelen.

De bezwaarcommissie oordeelt deze keer snel: binnen twee weken worden de bezwaren ongegrond verklaard.

Vervolgens is er het kort geding teen Smit. Het vonnis van 18 oktober 2006 bepaalde dat de bewoners hun kavel niet hoefden te ontruimen zolang er geen duidelijkheid was over de schadeloosstelling die daartegenover zou moeten staan. De volgende dag stuurde de advocaat van Smit een fax waarin hij stelde dat Smit dan zelf de kavels zou gaan ontruimen. Op kosten van de bewoners, dat wel.

Slopen en betalen

Omdat de advocaat van de bewoners dit als eigenrichting bestempelde, kwam daartegen weer een kort geding. Hieruit volgde het vonnis van 8 november, waarin gesteld werd dat Smit vóór 1 januari 2007 niet mocht slopen en vanaf 1 januari 2007 alleen zou mogen ontruimen mits hij 10.000 euro aan iedere bewoner zou hebben betaald als voorschot op een in de bodemprocedure nader te bepalen schadevergoeding.

Maar als Smit dat bedrag betaalde waren de bewoners verplicht om de kavels leeg op te leveren, dus moesten ze toch zelf slopen; op straffe van een dwangsom. Smit liet daarop weten te gaan betalen, begon met het slopen en betaalde vlak voor het einde van het jaar de 10.000 euro.

Mark Smit vindt de beschuldigingen van de bewoners onterecht: “Ik kon ze pas inlichten toen ik een bouwvergunning kreeg, en dat was nog anderhalf jaar alvorens de woningen gesloopt zijn. De rechter heeft daar ook toestemming voor gegeven. Ook zijn er geen ambtenaren op bezoek geweest om me te tippen, maar ik kwam er zelf achter dat er veranderingen op til waren toen ik voor een andere vergunning op het gemeentehuis was.”

Raad van State

Smit is tegen het besluit van de bestuursrechter in beroep gegaan bij de Raad van State. Hij wil niet dat de bezwaarschriften van de bewoners alsnog in behandeling worden genomen. Hij verdedigde zijn zaak donderdag 28 juni jl. voor de Raad van State. Tegelijkertijd diende het beroep van de bewoners tegen het collegebesluit de bezwaarschriften tegen de vergunningen ongegrond te verklaren.
Wint Smit zijn zaak, dan heeft de tweede zaak geen zin meer: in dat geval blijft alleen de civiele procedure tussen de bewoners en Smit over. Worden de bewoners tegen Smit in het gelijk gesteld dan komt hun zaak tegen de gemeente in beeld. Winnen ze die ook, dan staat de weg open naar schadevergoedingen. Dat bedrag kan oplopen tot 1 miljoen euro. Maar zo ver is het nog lang niet.
Bewoner Joop Brand: “Volgens burgemeester Groen ging het maar om wat krotten. Maar ondertussen kregen we wel per ongeluk nog onze WOZ-aanslagen tot bedragen van 80.000 euro. Dat soort gedrag is niet fatsoenlijk en verwacht je niet van een burgemeester. Zeker niet als je zulke fouten hebt gemaakt.”

Gemeentestuk foetsie

Brand doelt op het zogenaamde ‘Voorbereidingsbesluit’ voor het gebied Duinrand dat enige tijd kwijt is geweest. Dit gaat over een voorbereiding om het bestemmingsplan te herzien. Zo’n besluit is een jaar geldig en tijdens dat jaar mag er niet beslist worden over bouwvergunningen. Een aanvraag voor een bouwvergunning moet dan worden ‘aangehouden’. Dus had Smit niet eens een vergunning mogen krijgen volgens de bewoners. En dan had hij ook geen sloopvergunning aangevraagd.
Dat voorbereidingsbesluit was dus ‘kwijt’. De gemeente is daar naar eigen zeggen door gemeenteraadslid Hak van Nes in december 2006 op gewezen en hij verzocht ernaar op zoek te gaan.

Ondertussen liepen er civiele rechtszaken van de bewoners tegen Smit en zijn de huisjes plat gegaan. Afgezien van de vraag of Groen cs. dit expres hebben gedaan, heeft deze nalatigheid in het voordeel van Smit gewerkt, beweren de bewoners. Hoekstra: “Direct nadat alle huisjes plat lagen kwam het ontbrekende besluit opeens tevoorschijn. De gemeente heeft daarmee op zijn minst de schijn van partijdigheid op zich geladen.”

Volgens de gemeente waren er verschillende voorbereidingsbesluiten van een jaar achter elkaar, met overlappingen waardoor de vergunningen sowieso aan Smit wel verstrekt mochten worden.

Zwarte Pieten

Of er al dan niet opzet in het spel is moet ook bepaald worden aan de hand van communicatie tussen de gemeente en Smit. Volgens Smit is hij in de loop van 2004 door ambtenaren gewaarschuwd dat hij snel moest handelen gezien de komst van een nieuw bestemmingsplan.

Binnen het nieuwe bestemmingsplan zou er volgens deze ambtenaren geen plaats meer zijn voor de uitbreiding en vergaand verbouwen. In een eerdere rechtszaak heeft Smit gesteld dat hij met deze informatie van de gemeente in feite is gedwongen om snel aan het slopen en bouwen te gaan. Hij stelt dat hij daarom de huisjeseigenaren niet hoeft schadeloos te stellen, het is immers de schuld van de gemeente. Hem treft dus geen verwijt van nalatigheid.

Jokken

‘Opvallend’ is dat Groen in een lokaal radio-interview over de bewoners zegt: “Die mensen hebben tot nu toe alles verloren.” Daarin verwijt Groen de bewoners ook ‘onbetamelijke’ uitingen tijdens een raadsvergadering. Raadsleden herkennen dit niet en noemen de betogen ‘zakelijk’. Dit conflict kent persoonlijke aversies over en weer.

Boeiend is dat de gemeente Noordwijk opnieuw in problemen dreigt te komen door belangenverstrengeling en wederom te snel vergunningen heeft verleend. Iets dergelijks speelde ook met de Admiraliteit, een appartementencomplex in de Zuid waarmee ondanks een reeds twee jaar geleden verstrekte bouwvergunning nog geen begin is gemaakt.