De Tweede Kamer en de Eerste Kamer moeten nog besluiten of de fusie tussen Noordwijk en Noordwijkerthout doorgang kan vinden. Maar de gemeenten zelf handelen alsof dit een wassen neus is. De democratie wordt met voeten getreden, vindt opposant Raymond Salman.

Hij schrijft de leden van de Tweede kamer, in bijzonder de voorzitter:

“Geachte Kamervoorzitter, geachte mevrouw Arib,

Ik moet uw aandacht vragen voor het volgende.

De procedure tot herindeling van gemeenten is een zware. De Grondwet bepaalt dat het gebeurt bij wet in formele zin. Drie elementen verdienen hierin aandacht: de bepaling is een grondwettelijke; de beslissing ligt bij de formele wetgever, dus de hoogste macht; deze beslissende instantie is tegelijk de volksvertegenwoordiging. Het is dus een exclusieve bevoegdheid, speciaal vastgelegd, met nadruk op het democratische karakter van de beslissing. Niet iets om mee te spotten.

Sinds 1984 bestaat in Nederland de Wet algemene regels herindeling (Arhi). Deze wet geeft provincie en gemeente de mogelijkheid het initiatief tot een herindeling te nemen. Via een speciale procedure, vooral  bedoeld om lokaal draagvlak te meten, kan de gemeente aan de formele wetgever een advies tot herindeling uitbrengen.

Ik herhaal: een advies. De bevoegdheid ligt nog immer grondwettelijk bij de wetgever; want dat kon immers niet bij gewone wet worden gewijzigd.

Nu zie ik echter het volgende gebeuren.

Op 6 juli 2017 hebben de gemeenten Noordwijk (mijn woonplaats) en Noordwijkerhout elk voor zich (maar natuurlijk wel onderling afgestemd) een herindelingsadvies aangenomen; het ligt inmiddels als wetsvoorstel met nummer 34832 bij de Tweede Kamer.

Er is dus alleen een advies, en de bevoegde instantie moet nog beraadslagen en besluiten.

Tot mijn verbazing echter spreken de twee gemeenten sinds 6 juli 2017 over de fusie als over een uitgemaakte en onomkeerbare zaak. Sterker nog, er worden allerlei uitvoeringshandelingen verricht, mensen worden aangenomen, verbintenissen aangegaan, op basis van de aanstaande fusie. Er werd letterlijk gezegd dat men bezig is het schip te bouwen dat straks te water zal worden gelaten; maar de beslissing of het schip überhaupt zal worden gebouwd moet immers nog worden genomen.

Op mijn navraag van de gemeente geen antwoord; men gaat onverdroten door met de fusie.

Is dan de besluitvorming in de Tweede Kamer door de Arhi een automatisme geworden, en viel het eigenlijke echte besluit inderdaad op 6 juli 2017, in de gemeenten? Dat zou betekenen dat de Arhi in feite een grondwetswijziging heeft voltrokken; heimelijk en onrechtmatig. Dit lijkt me van niet.

De enige andere mogelijkheid is dat de gemeentebesturen van Noordwijk en Noordwijkerhout in hun blijdschap over de aanstaande fusie volstrekt verzuimen dat het eigenlijke besluit nog te nemen is en dat het, om een echt besluit te zijn, ook nog als een open kwestie moet worden beschouwd.”